🧑‍🔧️ آیا برای دیاق سپر ماشین، استانداردی وجود داره؟

5 (2)

استاندارد داریم یا نه؟🤔

بله، قطعاً استانداردهای ایمنی خاصی برای دیاق سپر وجود داره. چون قطعه‌ی مهمی تو ماشینه که تو جذب انرژی موقع تصادف و کم کردن آسیب به سرنشینان و ماشین نقش حیاتی داره. به خاطر همین، تولیدکننده های این قطعه ملزم به رعایت استانداردهای خاصی هستند.

اینجا همه رو معرفی می کنیم و میگیم که تو ایران کدوم هاشون رعایت نمیشن. بزن بریم…😏

چرا استانداردهای ایمنی برای دیاق سپر مهمه؟ 🤷

● جذب انرژی: وقتی تصادفی رخ می‌ده، دیاق سپر اولین بخشی از خودرو هستش که ضربه رو دریافت می‌کنه. این قطعه باید طوری طراحی شده باشه که بتونه انرژی ضربه رو به خودش جذب کنه، مثل یه بالشتک! با این کار، انرژی کمتری به بخش‌های حساس‌تر ماشین مثل موتور و کابین منتقل میشه. این ویژگی، به خصوص توی تصادفات با سرعت‌های پایین، نقش مهمی توی جلوگیری از آسیب بیشتر به بدنه و سرنشین‌ها داره.

مثال: تصور کن وقتی توپ فوتبال⚽ به تور می‌خوره، تور انرژی توپ رو کم می‌کنه و سرعتش رو می‌گیره؛ دیاق سپر هم باید شبیه اون تور باشه و انرژی برخورد رو کم کنه.
● حفاظت از عابرین پیاده: دیاق سپر نه تنها از سرنشینان خودرو محافظت می‌کنه، بلکه اگه خدایی نکرده یه عابر پیاده هم توی تصادف درگیر بشه، می‌تونه کمک کنه که آسیب کمتری بهش وارد بشه. مثلا، تو طراحی‌های جدید، دیاق سپرها جوری ساخته می‌شن که در صورت برخورد با عابر، انرژی ضربه رو جذب کنن و به عابر صدمه کمتری وارد بشه.

مثل وقتی که با سرعت می‌خوای به کسی که جلوی تو وایستاده برسی 🏃 و یکی جلوی تو یه بالشتک نرم نگه داره تا شدت برخورد رو کم کنه.
● تطبیق با استانداردهای جهانی: هر کشوری برای ورود خودروها به بازارش استانداردهای ایمنی خاصی داره، و تولیدکننده‌ها باید دیاق سپر رو طبق این استانداردها بسازن. اگه این قطعه استاندارد لازم رو نداشته باشه، نمی‌تونن خودرو رو به اون کشور صادر کنن.

یه مثال بزنم: فرض کن بخوای یه نوع غذای خاص 🍔 رو به کشورهای مختلف بفرستی، ولی اگه اون غذا با استانداردهای بهداشتی و غذایی کشور مقصد مطابقت نداشته باشه، اجازه واردات نمی‌گیره. توی صنعت خودرو هم همینطوره!

● کاهش هزینه تعمیرات: دیاق سپر نقش مهمی توی جلوگیری از آسیب به قطعات دیگه مثل چراغ‌ها 🔦، رادیاتور و بدنه داره. اگه برخوردی اتفاق بیفته، دیاق سپر مثل یه محافظ میاد وسط و نمی‌ذاره این قطعات گرون‌قیمت آسیب ببینن، که این یعنی هزینه‌های تعمیر کمتر.💵

فرض کن: یه قاب گوشی 📱 داری که اگه از دستت بیفته، از شکستن صفحه نمایش جلوگیری می‌کنه. دیاق سپر هم همچین کاری انجام میده!

● ایمنی عابران پیاده: در بسیاری از کشورها، استانداردهای خاصی برای دیاق سپر وجود داره که در تصادف با عابران پیاده، دیاق‌ها با جذب انرژی ضربه، آسیب به عابر رو کمتر می‌کنن. این موضوع به خاطر اهمیت بیشتر به جان انسان‌هاست، و خودروسازها باید به این استانداردها پایبند باشن. 🚗🚶

دو نوع کلی استاندارد دیاق سپر ماشین

استانداردهای دیاق سپر به دو نوع کلی تقسیم میشن: استانداردهای ملی و استانداردهای بین‌المللی. این دو نوع استاندارد، در واقع مثل یه چک‌لیستن که خودروسازها باید طبق اون دیاق سپر رو بسازن تا هم خودرو امن‌تر بشه و هم بتونه تو بازارهای مختلف بفروشه. حالا بیا هر کدوم رو خیلی ساده یاد بگیریم :

1. استانداردهای ملی

استانداردهای ملی هر کشوری مخصوص همون کشورن و برای دیاق سپر هم معمولاً توسط سازمان‌های استاندارد ملی تدوین میشن. این استانداردها تعیین می‌کنن که دیاق سپر باید چقدر قوی باشه، چطور طراحی بشه، و در چه شرایطی آزمایش بشه تا بتونه توی جاده‌های همون کشور استفاده بشه.

نکته: مثلا دیاق سپر پراید مطابق استاندارد های ایران تولید میشه

مثال: مثلاً ممکنه یه کشور به‌خاطر تعداد بالای عابران پیاده توی خیابون‌ها، دیاق سپر رو طوری استاندارد کنه که توی تصادفات شهری سرعت پایین، آسیب کمتری به عابر بزنه. یا تو کشورهایی که آب‌وهوای سختی دارن (مثلاً تو زمستون یخبندان دارن)، دیاق سپر باید تو شرایط خیلی سرد هم مقاومت داشته باشه.

2. استانداردهای بین‌المللی

استانداردهای بین‌المللی برای این طراحی شدن که خودروها بتونن به کشورهای مختلف صادر بشن و نیازی به تغییرات بزرگ روی دیاق سپر نداشته باشن. دو تا از معروف‌ترین این استانداردها که تقریباً همه خودروسازها باید ازشون پیروی کنن، این‌ها هستن:

• استاندارد ECE (Economic Commission for Europe): این استاندارد از طرف کمیسیون اقتصادی اروپا تعیین شده و هدفش اینه که خودروها تو اروپا ایمن باشن. خیلی از کشورهایی که عضو اتحادیه اروپا نیستن هم از این استاندارد استفاده می‌کنن چون معیار خیلی دقیقی داره. این استانداردها میگن که دیاق سپر باید توی تست‌های برخورد مختلف چطور عمل کنه و باید جلوی آسیب‌های جدی به سرنشین و عابر پیاده رو بگیره.
• استاندارد FMVSS (Federal Motor Vehicle Safety Standards): این استانداردها مربوط به آمریکا هستن و تمرکزشون روی ایمنی خودرو تو جاده‌های آمریکاست. FMVSS قوانینی داره که میگه دیاق سپر باید چطوری ضربه رو جذب کنه و تو تصادفات با سرعت‌های مختلف چطور محافظت کنه. اگر خودروسازها بخوان ماشین‌شون رو تو آمریکا بفروشن، باید این استانداردها رو رعایت کنن.

بزار اینجوری بگم برات: مثلاً دیاق سپر یه خودرو که استاندارد ECE رو داره، شاید توی تصادفات با عابرین پیاده ایمن‌تر عمل کنه، چون اروپا به ایمنی عابرین اهمیت زیادی می‌ده. ولی دیاقی که استاندارد FMVSS رو داره، بیشتر روی استحکام در تصادفات با سرعت‌های بالاتر تمرکز می‌کنه، چون توی آمریکا اتوبان‌ها و جاده‌های طولانی و سرعت‌های بالا خیلی رایجه.

استاندارد های بین المللی تولید دیاق سپر خودرو

● جنس مواد: دیاق سپرها باید از مواد با کیفیت و مقاوم در برابر ضربه ساخته بشن تا بتونن عملکرد خودشون رو به خوبی انجام بدن. اصلا وظیفه اصلیش جلوگیری از وارد شدن ضربه به دم و دستگاه ماشینته…
● ضخامت و استحکام: ضخامت و استحکام اش باید جوری باشه که بتونه انرژی ضربه رو به طور موثر جذب کنه. چون بحث جون آدم وسطه، میزان ضخامتش در حالت فلزی و پلیمری خیلی مهمه
● طراحی هندسی: طراحی هندسی اش باید جوری باشه که بتونه انرژی ضربه رو یکنواخت توی سطح خودش پخش کنه، چون اگه نیرو یه جا جمع بشه و تمرکز تنش داشته باشیم، هم خودش زود میشکنه هم جلوبندی ماشینت میاد پایین
● اتصالات محکم: اتصالات دیاق سپر به بدنه خودرو باید خیلی محکم و مقاوم باشن تا موقع تصادف از جاشون در نیان و کنده نشن
● تست‌های ایمنی: دیاق سپرها باید تحت تست‌های مختلفی مثل تست ضربه، تست پیچش و تست حرارتی قرار بگیرند تا عملکردشون تو شرایط مختلف بررسی بشه، مثلا یه وقت هوا گرم بشه و باعث بشه تغییرشکل بده، بعد این تحمل نکنه و کنده بشه، یا موقع دور زدن بخاطر اینکه نتونسته پیچ رو تحمل کنه و کنده بشه، بخاطر همین دیاق سپر رو می‌پیچونن تا ببینن چقدر انعطاف‌پذیره و آیا می‌شکنه یا نه… پس نیازه تست های مکانیکی مختلفی ازش بگیرن تا مطمئن بشن
● انطباق با استانداردهای جهانی: دیاق سپرها باید با استانداردهای ایمنی جهانی مثل استانداردهای ECE یا FMVSS مطابقت داشته باشن وگرنه اعتباری ندارن، بخاطر همین نباید از هر جایی خرید کنی چون خدایی نکرده به بهای جونت تموم میشه
● علامت‌گذاری استاندارد: روی دیاق سپر باید علامتی باشه که نشون بده این قطعه استانداردهای ایمنی رو رعایت کرده، حواست باشه
● مقاومت در برابر خوردگی: دیاق سپر باید در برابر عوامل محیطی مثل رطوبت و زنگ‌زدگی مقاوم باشه، اگه مواد ضد زنگ خوبی استفاده نشه، زود خورده میشه و باید عوضش کنی و برات هزینه می تراشه، پس یه بار اصولی هزینه کن یه عمر استفاده کن
● انعطاف‌پذیری: دیاق سپر باید به اندازه‌ای انعطاف‌پذیر باشه که بتونه موقع ضربه تغییر شکل بده و انرژی رو جذب کنه، به این در اصطلاح میگن پلاستیسیته مناسب
● وزن مناسب: وزن دیاق سپر باید به قدری باشه که ماشین رو سنگین نکنه که به موتور فشار بیاد و مصرف سوخت رو بیشتر کنه
● سازگاری با مدل خودرو: دیاق سپر باید با مدل و سال ساخت خودرو سازگاری داشته باشه، نری دیاق دسته دوم یه ماشین دیگه رو ورداری بندازی چون برات خرج باز میکنه و پشیمون میشی
● عدم ایجاد مزاحمت برای سیستم‌های ایمنی خودرو: دیاق سپر نباید برای سیستم‌های ایمنی مثل ایربگ‌ها و سیستم‌های ترمز ABS اختلال ایجاد کنه، باید دقیقا مناسب اون ماشین باشه که نه بهش فشار بیاره، نه یه جای دیگه رو از کار بندازه
● توجه به استانداردهای زیست محیطی: مواد استفاده شده تو ساخت دیاق سپر باید با استانداردهای زیست محیطی مطابقت داشته باشه، مثلا نباید تو فرایند تولیدش انرژی زیاد مصرف بشه و هوا و آب رو آلوده کنه
● آسان بودن تعویض: دیاق سپر باید جوری طراحی بشه که تعویض اش آسون و سریع باشه و خیلی وقتت رو نگیره که از کار و زندگیت بیفتی
● قیمت مناسب: قیمت اش سپر باید متناسب با کیفیت و عملکردش باشه، نه اینکه هر واسطه و دلالی یک قیمتی روش بزاره، پس اینجا بگم که باید دیاق رو فقط از یه تولید کننده بگیری تا هم به صرفه باشه هم با کیفیت اصلی باشه
● توجه به ظاهر خودرو: دیاق سپر باید از نظر ظاهری با خودرو هماهنگ باشه، هم به لحاظ رنگ بندی، هم سایز، هم جای دقیقش پشت سپر
● توجه به ایمنی عابران پیاده در طراحی: در طراحی دیاق سپر باید به ایمنی عابران پیاده هم توجه بشه، طوری مهندسی بشه که اگر با عابر پیاده برخورد کرد، کمترین آسیب رو بهش بزنه و بیشتر نیرو رو خودش جذب کنه
● توجه به استانداردهای خاص هر کشور: علاوه بر استانداردهای جهانی، باید با استانداردهای خاص هر کشور هم مطابقت داشته باشه، مثلا رعایت قوانین مصرف بهینه انرژی و پاکی محیط زیست تو ایران خیلی مهمه، چون هوای شهر هامون تو فصل های سرد خیلی آلوده است

● گارانتی: دیاق سپر باید دارای گارانتی باشه تا در صورت خرابی بشه اون رو تعویض کرد.

استاندارد های بین المللی دیاق سپر خودرو + لینک مطالعه 🌍

جذب انرژی تصادف: مهم‌ترین وظیفه‌ی دیاق سپر اینه که تو تصادف انرژی ضربه رو بگیره تا نیروی کمتری به ماشین و سرنشین‌ها منتقل بشه. به کمک این قابلیت، جلوی خسارت جدی و آسیب بدنی گرفته میشه (منبع: کمیسیون اروپا برای ایمنی جاده​)

توجه به ایمنی عابر پیاده: طراحی دیاق سپر باید طوری باشه که اگه ماشینی با یه آدم برخورد کنه، آسیب کمتری به اون وارد بشه. استانداردهای اروپایی خیلی به این مورد اهمیت میدن تا جون عابرها در تصادف‌های کوچیک حفظ بشه (منبع: کمیسیون اروپا​)

مواد سبک و مقاوم: دیاق‌های جدید از جنس‌هایی مثل آلومینیوم یا پلاستیک تقویت‌شده هستن که سبکن و در عین حال قدرت بالایی دارن. این مواد هم امنیت رو بالا می‌برن، هم باعث می‌شن ماشین سوخت کمتری مصرف کنه (منبع: بامپر اینفو​)

استاندارد ارتفاع دیاق از زمین: دیاق سپر باید ارتفاع مشخصی از سطح زمین داشته باشه تا تو تصادف‌ها، از بالا یا پایین رفتن دیاق جلوگیری کنه. این موضوع توی تصادفات چندماشینی خیلی اهمیت داره (منبع: مجله بین‌المللی مدیریت و فناوری​ IJSTM)

تست تصادف: دیاق‌ها باید انواع تست‌های تصادف رو رد کنن. تو این تست‌ها، دیاق از نظر تحمل انرژی، تغییر شکل و میزان ضربه‌ی منتقل‌شده به ماشین و سرنشین‌ها بررسی میشه (منبع: مجله بین‌المللی مدیریت و فناوری​ IJSTM).

مقاومت در برابر شرایط آب‌وهوایی سخت: دیاق‌ها باید ضد زنگ و مقاوم در برابر شرایط جوی سخت باشن. مثلاً آلومینیوم مقاوم‌تر از مواد دیگه در برابر زنگ‌زدگی عمل می‌کنه و عمر دیاق رو بالا می‌بره (منبع: بامپر اینفو​)

وجود نواحی مچاله‌شونده (Crumple Zones): این قسمت‌ها تو دیاق طوری طراحی شدن که موقع تصادف، ضربه رو به آرامی جذب کنن و به سرنشین‌ها منتقل نکنن. این ویژگی تو تصادفات شدید جون آدم‌ها رو نجات میده (منبع: کمیسیون اروپا​)

هماهنگی با سنسورهای ایمنی: دیاق باید طوری طراحی بشه که به سنسورهای ایمنی ماشین مثل ایربگ‌ها کمک کنه تا به موقع فعال بشن. یه دیاق درست و دقیق باعث میشه که ایربگ‌ها در لحظه‌ی مناسب باز بشن و امنیت سرنشین‌ها تضمین بشه (منبع: کمیسیون اروپا​)

امکان تعمیر خانگی: دیاق‌هایی که با مواد انعطاف‌پذیرتر ساخته شدن، امکان تعمیر راحت‌تر دارن و می‌شه با چند وسیله‌ی ساده مثل چسب و ابزار تعمیر خانگی، از پس آسیب‌های کوچیکش بر اومد. این قابلیت تو کاهش هزینه‌ها کمک می‌کنه (منبع: بامپر اینفو)

ترکیب زیبایی و عملکرد: دیاق ماشین باید هم زیبا باشه هم مقاوم. دیاق خوب طراحی شده باعث میشه ظاهر ماشین جذاب‌تر بشه و مشتری‌ها هم راضی‌تر باشن، مخصوصاً وقتی که این زیبایی با استانداردهای ایمنی ترکیب شده باشه (منبع: بامپر اینفو​)

ECE R42: این استاندارد توسط کمیسیون اقتصادی اروپا تدوین شده و الزامات ایمنی برای دیاق سپر رو مشخص می‌کنه. این استاندارد بیشتر به ایمنی عابران پیاده و نحوه‌ی جذب انرژی برخورد توسط سپر تمرکز داره. این استاندارد مشخص می‌کند که در تصادف‌های جزئی، دیاق سپر باید بتونه انرژی رو جوری جذب کنه که کمترین آسیب به سرنشینان، عابرین پیاده و سایر اجزای خودرو وارد بشه.
FMVSS 208: این استاندارد توسط اداره ملی ایمنی ترافیک بزرگراه‌های ایالات متحده (NHTSA) تدوین شده و الزامات مشابهی رو تعیین می‌کنه. این استاندارد الزامات خاصی برای ایمنی مسافران و عابرین پیاده ارائه میده و در آمریکا برای تولید خودروها اجباری هستش.

کدوم استاندارد ها معمولا تو ایران 🇮🇷 رعایت نمیشن؟ 🤯

این استاندارد ها معمولا تو ایران رعایت نمیشن، مگر بعضی از تولید کننده ها که پایین تر بهت معرفی میکنم :

استانداردهای مربوط به ایمنی عابر پیاده: تو بعضی موارد، دیاق سپرها به اندازه کافی برای محافظت از عابران پیاده طراحی نشده‌اند و موقع تصادف باعث مرگ عابر بی گناه میشن، یا اکثرا بخاطر دیه شکستگی پا مجبوری خدا تومن هزینه کنی، همش بخاطر اینکه دیاق خوب انرژی رو جذب نکرده چون استاندارد ساخته نشده

استانداردهای مربوط به مقاومت در برابر خوردگی: به خاطر شرایط آب و هوایی ایران ⛈️، خوردگی یکی از مشکلات اصلی خودروهاست و خب بعضی هاشون چون از موارد مرغوب ساخته نشده اند خیلی راحت زنگ میزنن و با یه برخورد کوچیک جلوبندیت میاد پایین.

دیاق‌های تولیدی در ایران عموماً خیلی مقاوم نیستن و به راحتی زنگ می‌زنن. مخصوصاً تو مناطق با آب و هوای مرطوب یا گرم، این قطعات زودتر خراب می‌شن و نیاز به تعویض پیدا می‌کنن.

استانداردهای مربوط به مواد اولیه: در ماشین‌های اروپا از مواد سبک و مقاوم مثل آلومینیوم استفاده می‌کنن که هم ایمنی رو بالا می‌بره، هم وزن ماشینو کم می‌کنه. ولی تو ایران معمولاً از مواد سنگین‌تر و کیفیت پایین‌تری استفاده می‌کنن که نه‌تنها جذب انرژی تصادف رو کم می‌کنه، بلکه ماشین هم سنگین‌تر می‌شه.، بعد مجبور میشی یه مدت دیگه دوباره هزینه کنی و دیاق بخری. فقط بعضی از تولید کننده ها تو ایران هستند که از استاندارد های بین المللی تبعیت میکنن که آخر این مطلب یک مورد رو معرفی می کنیم.

نواحی مچاله‌شونده یا Crumple Zones: تو ماشین‌های خارج از کشور نواحی مچاله‌شونده‌ای طراحی می‌شه که ضربه تصادف رو جذب می‌کنن تا به سرنشینان آسیب کمتری برسه. ولی تو ماشین‌های ایرانی این استاندارد خیلی رعایت نمی‌شه و این باعث می‌شه که تو تصادفات شدیدتر، آسیب به سرنشین‌ها بیشتر بشه.

تست تصادف و بررسی ایمنی: کشورهای پیشرفته قبل از عرضه ماشین به بازار، انواع تست‌های تصادف رو انجام می‌دن تا مطمئن شن دیاق ماشین درسته کار می‌کنه. ولی تو ایران به خاطر نبود تجهیزات پیشرفته و هزینه‌های بالای تولید، این تست‌ها معمولاً انجام نمی‌شن یا کامل نیستن.

تغییر خودسرانه دیاق سپر: بعضیا برای خوشگلی ماشین یا دلایل شخصی، دیاق سپر رو تغییر میدن یا با قطعات غیر استاندارد جایگزین می‌کنن. این کار باعث میشه که ماشین ایمنی خودش رو از دست بده و در صورت تصادف، آسیب بیشتری به سرنشینان و عابرین پیاده وارد بشه. از ما گفتن بود، دیاق رو از هر کسی نگیر

خب از کجا دیاق بگیرم که همه استاندارد هارو رعایت کرده باشه؟

نیازی به گشتن نیست، همه میشناسن دیگه، یدک پلاس 24 جاییه که مو به مو داره استاندارد هارو رعایت میکنه و جالبه که پایین ترین قیمت بازار رو هم داره میده و این این عجیب نیست چون خودش تو ایران داره تخصصی دیاق سپر تولید میکنه.

حرف زدن بسه، میتونی همین الان یه سری بهش بزنی…😎